Uluslararası Ticaret Hukuku
Dünyanın globalleşmesi ve uluslararası etkileşimin artmasından en büyük payı alan alanlardan biri de ticarettir. Ticaret, tarih boyunca sürekli gelişmiş ve günümüz itibarıyla uluslararası ticaret trafiği çok yoğun bir hal almıştır.
Uluslararası Ticaret Hukuku Nedir?
Dünyanın globalleşmesi ve uluslararası etkileşimin artmasından en büyük payı alan alanlardan biri de ticarettir. Ticaret, tarih boyunca sürekli gelişmiş ve günümüz itibarıyla uluslararası ticaret trafiği çok yoğun bir hal almıştır. Doğal olarak ticari faaliyetler esnasında taraflar arasında birçok hukuki uyuşmazlık da çıkmaktadır. Uluslararası ticaret hukuku niteliği gereği ticaret hukuku, kamu hukuku ve milletlerarası hukuk ile etkileşim içerisindedir. Taraflarının farklı ülkelerde olduğu ticari işler, mal ve hizmetlerin başka ülkelerden temin edilmesi ya da başka ülkelerde yer alan kişi ve kurumlarla ticari ortaklıklar kurulması gibi durumlarda ortaya çıkacak hukuki uyuşmazlıklar uluslararası ticaretin konularını oluşturmaktadır.
Uluslararası ticaret hukukundan doğan bir uyuşmazlığın nasıl çözümleneceğinin tespiti de teknik bilgi gerektiren bir iştir. Taraflar arasında yapılan sözleşme, uluslararası sözleşmeler ve devletlerin kanunları dikkate alınarak uyuşmazlığın çözümüne uygulanacak hukuk ve yetkili yargı organları belirlenmektedir. Bu nedenle her uluslararası ticari uyuşmazlık farklı özellikler göstermektedir.
Uluslararası ticaret hukuku, özellikle ithalat ve ihracat yapan kişi ve kurumları doğrudan ilgilendirmektedir. Bu kişi ve kurumların ticari sözleşmelerin hazırlanması ve denetlenmesi, uluslararası ticari uyuşmazlıkların tahkim ya da dava yoluyla çözümü, arabuluculuk görüşmelerinin yürütülmesi, uluslararası mevzuata uygun şekilde iş ve işlem yapılmasının sağlanması gibi durumlar için bir uluslararası ticaret hukuku avukatından düzenli olarak danışmanlık hizmeti alması tavsiye edilir.
Uluslararası Tahkim
Uluslararası ticaretin tarafları farklı ülkelerde yer alan şirketler ya da kişiler olmaktadır. Taraflardan biri diğerinin ülkesinin hukukunun uygulanmasını, mahkemelerini yetkili olmasını istememektedir. Bu nedenle uluslararası ticari uyuşmazlıklarda taraflar sıklıkla uyuşmazlığın çözümü için uluslararası tahkimleri yetkili olarak belirlemektedir. Uluslararası tahkimler devletlere bağlı olmayan, özel yapıda, bağımsız ve tarafsız kuruluşlardır. Uluslararası ticaret hukuku alanında birçok tahkim kuruluşu bulunmaktadır. Ayrıca her tahkimde farklı kurallar uygulanabilmektedir. Bu nedenle uluslararası tahkim davaları deneyim ve uzmanlık gerektiren davalardır. Uluslararası tahkimlerin verdiği kararların devletlerce tanınmasının dayanağı ise 150 ülke tarafından imzalanmış olan New York Konvansiyonu’dur.
Uluslararası tahkimin mahkemelere oranla birçok avantajı ve olumlu yanı bulunmaktadır. Öncelikle uluslararası tahkimde uyuşmazlıklar çok daha hızlı şekilde sonuçlandırılmaktadır. Uluslararası tahkimlerde görevli hakemler mahkeme hakimlerine göre bu alanda derinlemesine ulaşmıştır. Böylece uyuşmazlıklar daha doğru bir biçimde çözümlenebilmektedir. Bunun yanında uluslararası tahkimler tarafsız ve bağımsız olduğundan taraflar için karşı tarafın ülkesinde yapılacak yargılamaya göre daha güvenli bir seçim olmaktadır. Her ne kadar uluslararası tahkimler devletlerin egemenlik haklarını zedelediği yönünde eleştiriler alsa da uluslararası ticaret hukuku gibi hızlı çözüm gerektiren ve uzmanlık isteyen bir alanda önemli kurumlar olduğu aşikardır. Bu durumun sonucu olarak da uluslararası ticaret yapan şirketler, kurumlar ve kişiler sıklıkla uluslararası tahkimleri tercih etmektedir.
Uluslararası tahkimler ticari sözleşmelerde yetkili kılınabileceği gibi uyuşmazlık ortaya çıktıktan sonra da çözüm adresi olarak tercih edilebilir. Taraflar halihazırda kurulu olan ve hizmet veren uluslararası tahkimler yerine kendileri hakem seçerek de ad hoc olarak tahkim yargılaması yapmayı tercih edebilir. Görüldüğü üzere uluslararası ticaret hukuku, konusunun gerektirmesi nedeniyle oldukça esnek bir alandır. Bu alandaki uyuşmazlıkların çözümünde de alanında uzman avukatlar ile çalışılması mağduriyetler yaşanmasına engel olacaktır.