Sözleşmeler ve Borçlar Hukuku
Sağlık hukuku, sağlık hizmetlerinden faydalanma hakkını, sağlık hizmetinin uygulayıcısı olan doktorlar, hastaneler ve diğer sağlık çalışanları ile hastalar arasındaki ilişkinin ne şekilde kurulacağını ve toplumsal sağlığın muhafazasını kapsayan hukuk alanıdır.
Borçlar Hukuku Nedir?
Borçlar hukuku, en genel tanımıyla isminden de anlaşılacağı üzere borçları ve alacakları düzenleyen hukuk dalıdır. Borç ise tarafların birbirlerine karşı yerine getirmekle yükümlü olduğu edimlerdir. Borç, uygulamada çoğunlukla sözlü ya da yazılı bir sözleşmeden kaynaklanmakla birlikte sözleşme dışı bir ilişkiden de kaynaklanabilir. Borçlar hukukunun en önemli özelliklerinden biri eşit taraflar arasındaki borç ilişkisini düzenlemesidir. Borcun doğumu, borcun kaynağı, borçların ifası ve ifa edilememesinin sonuçları, borcun sona ermesi, sözleşme türleri gibi konular borçlar hukukunun kapsamındadır. Borçlar hukukunun ana kaynağı 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’dur.
Borçlar hukuku günlük hayatta yaptığımız alışverişlerden büyük miktarlı sözleşmelere kadar borç ilişkisinin bulunduğu her alanı kapsamaktadır. Bu nedenle de oldukça geniş bir şekilde düzenlenen, fazlasıyla teknik bilgiye ihtiyaç duyulan bir alandır. Borçlar hukuku alanında bir dava ya da hukuki uyuşmazlıkla karşı karşıya kalınması durumunda bir borçlar hukuku avukatı ile görüşülmesi tavsiye edilmektedir.
Sözleşmeler Hukuku Nedir?
Sözleşme, birden fazla tarafça hukuki bir sonuç ortaya çıkarmaya yönelik iradenin açıklanmasıdır. İşte sözleşme hukuku da sözleşmeler hakkında hukuki düzenlemelerin yer aldığı hukuk dalıdır. Sözleşmeler hukuku, borçlar hukukunun bir alt dalıdır. Sözleşme dendiğinde genelde akıllara büyük çaplı ve iş hayatına ait sözleşmeler gelse de aslında hayatın her alanında sözleşmeler ile karşılaşmak mümkündür. Esnaftan yapılan bir alışverişte, bir eşyayı arkadaşımıza hediye ederken ya da internet üzerinden bir kıyafet sipariş ederken de sözleşme kurulmaktadır. Gayrimenkul satışı, araç satışı ve işçi-işveren ilişkisi de sözleşme üzerinden gerçekleşmektedir. Görüldüğü üzere sözleşmeler hukukunun kapsamı oldukça geniştir ve hukuk dünyası içinde de çok önemli bir yere sahiptir. Bu nedenle sanıldığının aksine herkesi etkileyen ve ilgilendiren bir alandır.
Sözleşme özgürlüğü, yani herkesin serbestçe sözleşme yapma hakkına sahip olması Anayasa’da tanınmış bir haktır. Elbette ki, sözleşme özgürlüğünün de belli sınırları bulunmaktadır. Sözleşmeler kanunlarda aranan şartlara uygun olmalı, kamu düzenine, emredici hükümlere ve ahlaka aykırı olmamalıdır. Ayrıca sözleşmenin konusu imkânsız da olmamalıdır. Yani belli bir miktar para karşılığında okyanus satılmasına ilişkin bir sözleşme geçerli olmayacaktır. Sözleşme özgürlüğü için belirlenen sınırların ötesine geçilmesi durumunda söz konusu sözleşme kesin hükümsüz olacaktır.
Sözleşme Türleri
Kural olarak sözleşmeler sınırlı sayıda değildir ve kanuna, kamu düzenine, ahlaka aykırı ya da gerçekleştirilmesi imkânsız olmadıkça her konuda sözleşme düzenlemek mümkündür. Bununla birlikte uygulamada genelde belli konuda sözleşmeler yapılmaktadır. Bu nedenle kanun da sık kullanılan sözleşme türlerini ayrıca düzenlemiştir. Uygulamada sıkça karşılaşılan bazı sözleşme türleri şunlardır;
- Satış sözleşmesi
- Kira sözleşmesi
- Bağışlama sözleşmesi
- Eser sözleşmesi
- Hizmet sözleşmesi
- Vekâlet sözleşmesi
- Garanti sözleşmesi
- Kredi sözleşmesi
- Kefalet sözleşmesi
- İş sözleşmesi
Sözleşmelerin hazırlanması, sözleşmeden doğan borcun ifa edilmesi, sözleşmenin iptali ve değiştirilmesi, sözleşmeye uyulmaması gibi durumlar sözleşmeler hukukunun kapsamına girmektedir. Bu durumlardan doğan hukuki uyuşmazlıklarda sözleşmeler hukuku ve borçlar hukuku alanında uzman bir avukattan danışmanlık hizmeti alınması, hukuki sürecin avukat ile birlikte yürütülmesi faydalı olacaktır.