İş Hukuku
İş hukuku; en temelde işçi ile işveren ilişkisini düzenleyerek tarafların hak ve yükümlülüklerini belirleyen hukuk alanıdır.
İş Hukuku Nedir?
İş hukuku; en temelde işçi ile işveren ilişkisini düzenleyerek tarafların hak ve yükümlülüklerini belirleyen hukuk alanıdır. İş hukuku işçilerin, çalışanların haklarını konu edindiğinden toplumun çok büyük bir kısmını da doğrudan ilgilendirmektedir. İş hukuku bilmek neredeyse herkes için önemli bir ihtiyaçtır. Ne yazık ki ülkemizde birçok kişi kanunlardan doğan haklarını bilmediğinden hak kayıpları yaşamakta, yaşadığı hak kaybının farkına dahi varmamaktadır. Böylesine hassas bir alanda büyük kitleleri ilgilendiren bir alan olunca da belli ilkeler üzerine inşa edilmesi gerekmiştir.
İş hukukunun ilkeleri şunlardır;
- İşçinin işverene karşı korunması ilkesi
- İşçi lehine yorum ilkesi
- İşçi kişiliğinin değerlendirilmesi ilkesi
İdare Hukukunun Özellikleri
İdare hukuku, yukarıda da bahsetmiş olduğumuz üzere özel hukuk ile arasında ciddi farklılıklar bulunan bir hukuk dalıdır. Taraflarından birisinin devlet olması taraflar arasındaki ilişkinin eşit olmasına engeldir. İdare hukukunun öznel niteliği gereğince diğer hukuk dallarından ayrı özellikleri bulunmaktadır. Genel olarak idare hukukunun özellikleri şöyledir;
- İdare hukuku derleme bir hukuk dalı değildir.
- İdare hukuku içtihatlar üzerine gelişmiş bir hukuk dalıdır.
- İdare hukuku göreceli olarak yeni bir hukuk dalıdır.
- İdare hukuk diğer hukuk dallarından büyük oranda bağımsız bir hukuk dalıdır.
- İdare hukukuna konu olan işlemler tek taraflı işlem niteliğindedir.
- İdare hukukundan kaynaklanan uyuşmazlıklarda yetkili yargı makamı idare mahkemeleridir.
Bireysel İş Hukuku Nedir?
Bireysel iş hukuku aslında iş hukuku dendiğinde ilk akılda canlanan durumları kapsamaktadır. Bireysel iş hukuku bir işçi ile işveren arasındaki iş ilişkisini konu edinen hukuk alanıdır. Bireysel iş hukuku neredeyse hepimizin tarafı olduğu bir hukuk dalıdır. Üzücü bir şekilde özellikle işçi tarafın iş hukuku konusundaki bilgisizliği birçok mağduriyete yol açmaktadır. İş Kanunu’ndan kaynaklanan hakların öğrenilmesi, hak ihlalleri durumunda izlenecek yolların bilinmesi oldukça önemlidir. İşten çıkarma, eksik ücret ödenmesi, fazla mesai yaptırılması, izin kullanılmaması ve mobbing gibi sıkça karşılaşılan durumlarda gerekli hukuki işlemler yapılarak hak kaybının yaşanması önlenebilmektedir. Bireysel iş hukuku nedeniyle sıkça karşılaşılan işler ve işlemler şunlardır;
- Kıdem tazminatı davası
- İhbar tazminatı davası
- Haklı nedenle iş sözleşmesinin feshi
- İşe iade davası
- Ücret alacağı davası
- Fazla mesai alacağı davası
- Yıllık izin alacağı davası
- Mobbing davası
- İhtarname göndermek
- Eksik prim bildirilmesi davası
- Kötü niyet tazminatı davası
- Ayrımcılık tazminatı davası
- İş kazası davası
- Meslek hastalığı davası
- İş göremezlik tazminatı davası
- Destekten yoksun kalma tazminatı davası
- Zorunlu arabuluculuk başvurusu
- İş sözleşmesi hazırlanması
Bireysel iş hukukundan kaynaklanan bir uyuşmazlık söz konusuysa mümkünse henüz ortaya çıkmadan mümkünse ortaya çıktıktan hemen sonra bir iş hukuku avukatına başvurulması faydalı olacaktır. İş hukuku hem işçi hem iş veren açısından oldukça hassas bir alandır. Yapılacak hatalı işlemlerin her iki taraf için de büyük hak kayıpları doğurması mümkündür. Bu nedenle ihtarname gönderilmesi, arabuluculuk aşaması, dava aşaması ve tahsilat aşamasında bir avukatla birlikte çalışmak mağduriyet yaşanma ihtimalini ortadan kaldıracaktır.
Toplu İş Hukuku Nedir?
Toplu iş hukuku en genel tanımıyla sendikaya ilişkin kuralların düzenlendiği hukuk alanıdır. Sendika iş hukuku için çok önemli bir kavramdır. İş hukuku, işçi ve işveren tarafları arasında mümkün olduğunca eşit bir ilişki kurulmasını amaçlamaktadır. Ancak doğal olarak sermaye sahibiyle ücretli olarak çalışan kişinin eşit bir ilişki kurması hayatın olağan akışına aykırıdır. Bu nedenle işçinin pazarlık gücünü artırmak, işçi ile işveren arasındaki ilişkiyi daha eşit bir temelde kurmak ve hukukun daha etkin bir biçimde uygulanmasını sağlamak amacıyla sendika kurumu ortaya çıkmıştır. Sendika hakkı ve buna bağlı olarak grev hakkı Anayasa’da tanınan anayasal haklardır. Buradan da hukuk sisteminde sendika hakkı ve grev hakkına ne kadar önem verildiği görülmektedir. Ancak ne yazık ki ülkemizde sendika sistemi doğru şekilde işleyememektedir. Öncelikle işçiler arasında sendikalaşma oranı oldukça düşüktür ve gitgide de düşmektedir. Sendika kültürünün olmaması işçi ile işveren arasındaki dengenin sağlanmasına engel olmakta ve iş hukukunun amaçladığı hukuki düzenin kurulmasına engel olmaktadır. Ancak tüm sorunlara rağmen toplu iş hukuku oldukça önemli bir konudur. Toplu iş hukukunun kapsamına giren iş ve işlemler şunlardır;
- Toplu iş sözleşmesi
- Sendika kurma
- Sendikaya üye olma
- Sendika üyeliğinden çıkma ve çıkarılma
- Grev hakkı
- Sendikanın yetki alması
- Sendikal haklar
- Dayanışma aidatı
- İşyeri sendika temsilciliği
- Sendikal tazminat davası
İş Hukuku Avukatı
İş hukuku avukatı yukarıda sayılan bireysel iş hukuku ve toplu iş hukukundaki iş ve işlemlerin tamamında hem işçi hem de işveren adına hukuki süreçleri yürütebilmektedir. İş hukuku uyuşmazlıkların ve hak kayıplarının sık yaşandığı bir alan olması nedeniyle bu alanda avukat yardımı almak da büyük önem taşımaktadır. Ayrıca işverenlerin düzenli ve sürekli olarak hukuki yardım alması olası hukuki risklerin önlenmesi açısından tavsiye edilmektedir. İşçi yönünden de sürecin başından sonuna, ihtarname gönderilmesi, arabuluculuk başvurusu, dava açılması ve takibi ile tahsilat aşamalarında avukat ile çalışılması sürecin olumlu bir şekilde sonuçlanmasına katkı sağlayacaktır.