İhbar Tazminatı Nedir?
İhbar tazminatı, belirsiz süreli iş sözleşmesine tabi olan işçi veya işverenin yazılı bildirim sürelerine uymadan iş sözleşmesini feshetmesi üzerine ödenmesi gereken tazminat anlamına gelmektedir. Bu durum İş Kanunu m. 17’de hüküm altına alınmıştır. Uygulamada bildirim süreleri hem işçi hem de işveren için olumlu bir sonuç doğurmaktadır. İhbar süreleri sonucunda iş sözleşmesi feshedilen işçi bakımından yeni iş arama süresi, iş sözleşmesini fesheden işçisi bulunan işveren bakımından ise yeni işçi bulma süresi iş işleyişi bozulmadan sağlanabilmektedir. İhbar süresi boyunca iş sözleşmesine uyulmaya devam edilmesi gerekmektedir. Belirsiz süreli iş sözleşmelerine tanınan bu fesih ihbar hakkı işçi ve işverene sözleşme ile ömür boyu bağlı kalmama hakkı tanıdığından kişilik haklarına ilişkin oldukça önemli bir sonuç doğurmaktadır.
İhbar Tazminatı Hakkı Doğuran Yazılı Bildirim Süreleri Nedir?
İşçinin işi;
- 6 aydan az sürmüş ise 2 hafta
- 6 ay ile 1.5 yıl arasında sürmüş ise 4 hafta
- 5 yıl ile 3 yıl arasında sürmüş ise 6 hafta
- 3 yıldan fazla sürmüş ise 8 hafta bildirim süresi bulunmaktadır.
İşçi veya İşverenin İhbar Tazminatı Ödeme Yükümlülüğü Bulunmayan Haller
İş sözleşmesinin haklı nedenle feshedilmesi halinde iş sözleşmesi tarafı olan kişilerin birbirine ihbar tazminatı ödeme yükümlülükleri ortadan kalkmaktadır. Bu durumda işçi veya işveren iş sözleşmesi süresi bitmeden veya bildirim süresini beklemeden iş sözleşmesini feshedebilmektedir. Bu durum 4857 sayılı İş Kanunu’nun 24. maddesinde düzenlenmektedir. Haklı fesih nedenleri;
- Sağlık sebepleri
- Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri
- Zorlayıcı sebepler
- İşçinin gözaltına alınması ve tutuklanması halinde devamsızlığın kanunda gösterilen süreleri aşması şeklindedir.
İş sözleşmesini haklı neden olmaksızın fesheden işverenin bildirim süresine uymaksızın bildirim süresine ait ücreti peşin ödeyerek iş sözleşmesini derhal feshetme hakkı da bulunmaktadır. Durum, İş Kanunu m. 17/5’te düzenlenmiştir ve bu hak yalnızca işverene tanınmıştır.
İhbar Tazminatı Dava Süreci ve İş Avukatı Rolü
İhbar tazminatı hakkı için dava zamanaşımı süresi iş sözleşmesinin fesih tarihinden itibaren 5 yıl olarak belirlenmiştir. İhbar tazminatı; işçi ve işverene bildirim sürelerine, fesih sebeplerine, iş sözleşmesi türüne göre belirlenen oldukça teferruatlı bir tazminat türüdür. Bu nedenle ihbar tazminatı konulu iş davalarında hak kaybına uğramamak ve menfaatleri tam anlamıyla korumak adına iyi bir iş avukatı ile çalışmak son derece önem arz etmektedir.
Kıdem Tazminatı Nedir?
Kıdem tazminatı, iş sözleşmesi 1475 sayılı İş Kanunu m. 14’te yer alan sona erme hallerinden biriyle iş sözleşmesi sona eren işçinin yine aynı kanunda yer alan asgari süresinin üzerinde çalışmış olması durumunda hak kazandığı tazminata verilen addır. İş sözleşmesinin devam etmesi gereken asgari süre de 1 yıl olarak belirlenmektedir.
Kıdem Tazminatı Koşulları Nelerdir?
- İşçi ve işveren arasındaki hizmet sözleşmesi İş Kanununa tabi olmalıdır.
İş Kanununa göre işçi sayılmak ve kıdem tazminatına hak kazanabilmek için İş Kanununa tabi bir çalışan olmak gerekmektedir.
- En az bir yıl çalışmış olmak gerekmektedir.
En az 1 yıl çalışma şartı aynı işyerinde veya aynı işverene bağlı olarak farklı işyerlerinde çalışmak anlamına gelmektedir.
- İş sözleşmesi fesih nedeni 1475 sayılı İş Kanununda sayılan hallerden birini içermelidir.
Kanunda sayılan fesih nedenlerinin birinin gerçekleşmesi halinde iş sözleşmesinin belirli süreli veya belirsiz süreli olmasına bakılmaksızın işçi diğer şartları da sağlaması halinde kıdem tazminatına hak kazanmaktadır.
Kıdem Tazminatı Dava Süreci ve İş Avukatı Rolü
Kıdem tazminatı zamanaşımı süresi iş sözleşmesinin fesih tarihinden itibaren 5 yıl olarak belirlenmiştir. Birçok şartı ve hak kazanma koşulu bulunan kıdem tazminatına ilişkin açılan iş davalarından menfaat zedelenmesine uğramamak adına iyi bir iş avukatı ile çalışmak gerekmektedir.
